Déclaration du Procureur de la Cour pénale internationale, Madame Fatou Bensouda*, au sujet de la récente visite de représentants de la CPI en Géorgie
*Prononcée sur place au nom du Procureur par M. Phakiso Mochochoko, directeur de la Division de la compétence, de la complémentarité et de la coopération
Tbilissi, le 18 février 2016
Mesdames et Messieurs les journalistes,
Je vous remercie de l'intérêt que vous nous portez et de votre présence aujourd'hui.
J'aimerais tout d'abord saluer l'accueil chaleureux qui a été réservé à mes collègues au cours des trois jours du programme de réunions qui s'est déroulé à Tbilissi et qui touche à sa fin aujourd'hui.
Pourquoi une équipe de la Cour pénale internationale («CPI » ) est-elle venue ici, en Géorgie, cette semaine ? Cette mission intervient peu de temps après que les juges de la CPI ont autorisé, fin janvier, mon Bureau à ouvrir une enquête sur les crimes présumés commis en Ossétie du Sud, ou aux alentours de cette région, pendant le conflit armé survenu en 2008. Elle s'inscrit dans la lignée de ma visite à Tbilissi, en octobre dernier, visite au cours de laquelle j'avais expliqué les motifs juridiques de ma demande d'autorisation d'ouvrir une enquête.
Ces derniers jours, mon équipe a tenu un certain nombre de réunions avec des personnalités de premier plan ici, à Tbilissi, appartenant notamment au Gouvernement, à des organisations internationales ou à la société civile. Ces réunions nous ont permis, dans un premier temps, de clarifier le rôle des différentes parties – que nous appelons « organes » – de la Cour, dans un deuxième temps, d'expliquer quelles seront les prochaines étapes de la procédure judiciaire, en particulier l'enquête du Bureau, et enfin, d'aborder les besoins de la CPI en matière de coopération et les procédures afférentes à celle-ci.
Ces échanges constituent des éléments cruciaux des préparatifs de notre action alors que nous nous apprêtons à déployer plus régulièrement en Géorgie des enquêteurs du Bureau, ainsi que des membres du personnel des autres organes de la CPI qui sont responsables de différents aspects de ses activités, comme la facilitation de la représentation légale de la défense, la protection des témoins et la sensibilisation du public.
J'aimerais redire aujourd'hui ce que j'ai déjà souligné : aucune de nos activités d'enquête ne sera rendue publique. Elles sont entièrement confidentielles et doivent impérativement le rester, ce qui est nécessaire afin de préserver l'intégrité des enquêtes et des éléments de preuve recueillis, et de garantir que nous nous acquitterons de nos obligations juridiques envers les témoins et les personnes avec qui nous sommes en contact dans le cadre de nos enquêtes et que nous serons dignes de leur confiance.
J'aimerais insister sur le fait que les enquêteurs de mon Bureau recueilleront des éléments de preuve auprès de diverses sources. Ils feront leur travail en toute indépendance et en toute impartialité. Ils examineront les lieux et les sites en cause, collecteront des preuves, interrogeront des témoins, et réuniront et passeront au crible des documents. Par conséquent, si un jour vous lisez des récits semblant donner quelque détail que ce soit à propos des activités d'enquête de la CPI, vous pouvez être sûrs qu'il ne s'agira que de pures spéculations.
Vous vous demandez peut-être pourquoi l'enquête de la CPI à propos des événements survenus en 2008 ne s'ouvre que maintenant. D'après les règles qu'elle doit suivre, la CPI ne peut engager de procédure si les autorités nationales compétentes en mènent déjà (ou en ont mené) véritablement. Jusqu'au début de l'année dernière, cela semblait être le cas en Géorgie. Par conséquent, l'ouverture de la présente enquête de la CPI a été en grande partie déterminée par le rythme des procédures nationales, et en fin de compte, l'absence de celles-ci.
S'agissant des crimes présumés sur lesquels l'enquête se concentrera, il convient de souligner qu'en fonction des éléments de preuve qui ressortiront, en tant que Procureur, je pourrai présenter des chefs d'accusations concernant tout crime lié au conflit armé survenu en Ossétie du Sud et aux alentours de cette région, quelle que soit la nationalité ou l'affiliation des auteurs présumés.
L'enquête prendra le temps qu'il faudra afin de rassembler les éléments de preuve nécessaires, en fonction des ressources dont le Bureau dispose, des conditions en matière de sécurité et de la coopération reçue.
Le moment venu, je demanderai aux juges de la CPI de délivrer des mandats d'arrêt ou des citations à comparaître à l'encontre des personnes présumées responsables des crimes en cause en s'appuyant sur la force probante des éléments recueillis dans le cadre des enquêtes que nous aurons menées en toute indépendance. En d'autres termes, nous ne commençons pas l'enquête en ayant déjà des suspects particuliers en tête. Nous n'avons aucune liste de suspects ou de cibles à atteindre. Que les choses soient bien claires, ce n'est qu'à l'issue de notre enquête, une fois que nous aurons recueilli et examiné tous les éléments de preuve nécessaires, que nous serons en mesure d'identifier des suspects.
Enfin, mon Bureau, et de manière plus générale la CPI, comptent sur la coopération de l'ensemble des parties au conflit. Elles ont tout intérêt à continuer à coopérer en temps utile, quel que soit leur statut, afin que l'enquête puisse être efficacement menée. C'est de cette manière que la vérité pourra être établie et que justice pourra être rendue aux victimes qui ont tant souffert pendant le conflit, indépendamment de leur nationalité ou de leur milieu d'origine.
Je vous remercie.
Source : Bureau du Procureur | [email protected]
*განცხადებას პროკურორის სახელით ადგილზე გააკეთებს იურისდიქციის, კომპლემენტარულობის და თანამშრომლობის განყოფილების დირექტორი, ბ-ნი ფაკისო მოჩოჩოკო
თბილისი, 2016 წლის 18 თებერვალი
ქალბატონებო და ბატონებო, მედიის წარმომადგენლებო,
მადლობას მოგახსენებთ იმისთვის, რომ გამოიჩინეთ ინტერესი და ესწრებით დღევანდელ პრესკონფერენციას.
უპირველეს ყოვლისა, მსურს მადლობა მოგახსენოთ ჩემი კოლეგების გულთბილი მიღებისათვის თბილისში შეხვედრების სამდღიანი პროგრამის განმავლობაში, რომელიც დღეს დასრულდება.
რისთვის იმყოფება სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს გუნდი ამ კვირას აქ, საქართველოში? სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მისია უკავშირდება სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მოსამართლეების იანვრის ბოლოს მიღებულ გადაწყვეტილებას ჩემს ოფისს ნება დართონ გამოიძიოს სამხრეთ ოსეთსა და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე 2008 წლის შეიარაღებული კონფლიქტის დროს სავარაუდოდ მომხდარი დანაშაულები. დღევანდელ ჩვენს მისიას წინ უსწრებდა გასული წლის ოქტომბერში თბილისში ჩემი ვიზიტი, როდესაც პირადად განვმარტე გამოძიების დაწყების ჩემი შუამდგომლობის სამართლებრივი მიზეზები.
ბოლო რამდენიმე დღის განმავლობაში თბილისში ჩემს გუნდს რამდენიმე შეხვედრა ჰქონდა მთავრობის, საერთაშორისო ორგანიზაციების, სამოქალაქო საზოგადოების და სხვა მნიშვნელოვან წარმომადგენლებთან. პირველ რიგში, მოცემულმა შეხვედრებმა საშუალება მოგვცა აგვეხსნა თუ როგორ მუშაობს სასამართლო, რა შედის სასამართლოს ე.წ. „ორგანოების" ფუნქციებში. გარდა ამისა, საშუალება მოგვეცა განგვემარტა სასამართლო პროცედურების შემდგომი ეტაპები, კერძოდ, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს პროკურორის ოფისის მიერ წარმოებული გამოძიება. და ბოლოს, საშუალება მოგვეცა გვემსჯელა იმის თაობაზე, თუ რას მოითხოვს და რა პროცედურებს მოიცავს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოსთან თანამშრომლობა. მოცემული კომუნიკაცია ძირითადი ელემენტია იმ მოსამზადებელი ეტაპისა, რომელიც წინ უძღვის საქართველოში სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს პროკურორის ოფისის გამომძიებლების უფრო რეგულარულ მოვლინებას და ასევე სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს სხვა ორგანოების პერსონალის ჩამოსვლას, რომელიც პასუხისმგებელია სასამართლოს მუშაობის ისეთ ძირითად ასპექტებზე, როგორიცაა დაცვის სამართლებრივი წარმომადგენლობის ხელშეწყობა, მოწმეთა დაცვა ან საზოგადოებასთან ურთიერთობა.
დღეს კიდევ ერთხელ მინდა ყურადღება გავამახვილო ჩემს მიერ უკვე გაკეთებულ განცხადებაზე: მოცემული გამოძიების არც ერთი ნაწილი არ გასაჯაროვდება. ის არის და დარჩება სრულიად კონფიდენციალური. ეს საჭიროა იმისთვის, რომ გამოძიება და მტკიცებულებათა შეგროვება წარიმართოს მიუკერძოებლად და ასევე იმისთვის, რომ შევასრულოთ ჩვენი სამართლებრივი და ფიდუციური ვალდებულებები მოწმეების და იმ პირთა მიმართ რომლებთანაც ურთიერთობა გვექნება გამოძიების მსვლელობაში.
მინდა ხაზი გავუსვა იმას, რომ ჩემი ოფისის გამომძიებლები შეაგროვებენ მტკიცებულებებს სხვადასხვა წყაროდან. ჩვენი გამომძიებლები თავიანთ სამუშაოს შეასრულებენ დამოუკიდებლად და მიუკერძოებლად. ისინი შეამოწმებენ შესაბამის ადგილებს, შეაგროვებენ მტკიცებულებებს და დაკითხავენ მოწმეებს, შეაგროვებენ მასალას და დაათვალიერებენ დოკუმენტებს. ამიტომ თუ სადმე წაიკითხავთ რაიმე დეტალებს ჩვენი სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს საგამოძიებო ქმედებების შესახებ, დარწმუნებული იყავით იმაში, რომ ისინი ფიქტიური იქნება.
თქვენ შეიძლება გაგიჩნდეთ კითხვა თუ რატომ იწყებს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლო 2008 წლის მოვლენების გამოძიებას მხოლოდ ახლა. სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს წესების თანახმად, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს არ შეუძლია საპროცესო ქმედების განხორციელება თუ ქვეყნის ხელისუფლება თავად აწარმოებს (ან აწარმოა) საპროცესო ქმედებებს ეროვნულ დონეზე. საქართველოში ამას ადგილი ჰქონდა გასული წლის დასაწყისამდე. ამგვარად, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მიერ გამოძიების დაწყების დრო მნიშვნელოვნად განპირობებული იყო, ქვეყნის შიგნით წარმოებული გამოძიების ტემპით და საბოლოო ჯამში, მისი ნაკლებობით.
რაც შეეხება იმ სავარაუდო დანაშაულებს, რომლებსაც გამოძიება შეისწავლის, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ იმის მიხედვით თუ რა მტკიცებულებებს მოიპოვებს ოფისი, მე, როგორც პროკურორს, შემეძლება ბრალის წაყენება სამხრეთ ოსეთსა და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე მომხდარ შეიარაღებულ კონფლიქტთან დაკავშირებულ ნებისმიერ დანაშაულებთან მიმართებაში, განურჩევლად იმისა, თუ რა ეროვნების იქნებიან სავარაუდო დამნაშავეები ან რომელ მხარეს მიეკუთვნებიან ისინი.
გამოძიება გაგრძელდება იმდენ ხანს, რამდენიც დასჭირდება მტკიცებულებების შეგროვებას და დამოკიდებული იქნება რესურსებზე, უსაფრთხოებასა და თანამშრომლობაზე.
როდესაც ამის დრო მოვა, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მოსამართლეებს შუამდგომლობით მივმართავ, რათა მათ გასცენ იმ პირთა დაკავების ან სასამართლოში გამოცხადების ბრძანება, რომლებიც მიჩნეულნი იქნენ სავარაუდო დანაშაულის ჩამდენ პირებად ჩვენი დამოუკიდებელი გამომძიებლების მიერ წარმოდგენილი მტკიცებულებების ძალაზე დაყრდნობით. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჩვენ გამოძიებას არ ვიწყებთ კონკრეტული ეჭვმიტანილების გათვალისწინებით. ჩვენ არ გვაქვს ეჭვმიტანილების ან სამიზნეების სია. აბსოლუტურად ნათელი უნდა იყოს, რომ მხოლოდ ჩვენი გამოძიების დასასრულს, მას შემდეგ რაც შევაგროვებთ და განვიხილავთ ყველა საჭირო მტკიცებულებებს, ჩვენს მიერ იდენტიფიცირებული იქნებიან ეჭვმიტანილები.
დასასრულს მინდა ავღნიშნო, რომ ჩემს ოფისს და ზოგადად, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს, კონფლიქტის ყველა მხარის სრული თანამშრომლობის იმედი აქვს. მხარეების დროული და თანმიმდევრული თანამშრომლობა, განურჩევლად მათი სტატუსისა, ეფექტური გამოძიების ინტერესებშია. ეს ხელს შეუწყობს სიმართლის დადგენას და სამართლიანობის აღდგენას იმ დაზარალებულებთან დაკავშირებით, რომელსაც კონფლიქტის შედეგად საშინელი ზიანი მიადგათ, განურჩევლად მათი ეროვნებისა თუ წარმომავლობისა.
გმადლობთ.
წყარო: პროკურორის ოფისი | [email protected]
* От имени Прокурора заявление сделано г-ном Факисо Мочочоко, директором отдела юрисдикции, комплементарности и сотрудничества
Тбилиси, 18 февраля 2016 г.
Уважаемые представители средств массовой информации!
Благодарю за Вашу заинтересованность и присутствие на сегодняшней пресс-конференции.
Прежде всего, я хотел бы отметить теплый прием, оказанный Вами моим коллегам в течение трехдневной серии встреч в Тбилиси, которая завершается сегодня.
Почему представители МУС нанесли на этой неделе визит в Грузию? Данная миссия МУС последовала за решением Судей МУС в конце января дать санкцию Канцелярии Прокурора на расследование предполагаемых преступлений в Южной Осетии и ее близлежащих районах во время вооруженного конфликта в 2008 г. Миссии предшествовал визит в Тбилиси в октябре прошлого года, нанесенный мной лично. В рамках предыдущего визита я пояснила правовое основание для моей просьбы дать санкцию на возбуждение расследования.
В течение последних нескольких дней мои коллеги провели ряд встреч с лицами, занимающими ведущие посты в Тбилиси, включая представителей правительства, международных организаций, гражданского общества и пр. Эти встречи позволили нам, во-первых, освятить роли, которые исполняют различные отделы Суда (мы называем их отделениями), во-вторых, пояснить следующие стадии судопроизводства, в частности, проведение расследования Канцелярией Прокурора МУС, и, наконец, обсудить процедуру и потребности МУС в сотрудничестве. Данные встречи являются ключевым подготовительным этапом для более регулярных посещений Грузии, которые будут осуществлять следователи Канцелярии Прокурора, а также персонал других отделений МУС, отвечающий за определенные аспекты деятельности Суда, например, оказание поддержки по юридическому представительству ответчиков, защита свидетелей и проведение информационных кампаний.
Я хотела бы напомнить сказанное ранее: никакие из аспектов расследования не будут публичными. Они являются и должны будут оставаться строго конфиденциальными. Это необходимо для соблюдения добросовестности в проведении расследования и сборе доказательств, а также для исполнения нашего правового и фидуциарного долга перед свидетелями и лицами, с которыми мы взаимодействуем во время расследования.
Я хотела бы подчеркнуть, что следователи Канцелярии Прокурора самостоятельно осуществят сбор доказательств из ряда источников. Следователи будут действовать независимо и непредвзято. Они произведут осмотр необходимых территорий и объектов, осуществят сбор доказательств и опрос лиц в качестве свидетелей, соберут материалы и произведут отбор документов. В этой связи, если Вам попадется информация, якобы описывающая следственные действия МУС, Вы можете быть уверены в том, что она является вымышленной.
Целесообразен вопрос о том, почему МУС начинает расследование событий 2008 г. только сейчас. В соответствии с правилами МУС Суд не может возбудить расследование, если государственные органы власти должным образом уже ведут или провели расследование на национальном уровне. До начала текущего года это, по-видимому, происходило в Грузии. Таким образом, время проведения расследования МУС было определено в основном темпом, а в итоге отсутствием разбирательства на национальном уровне в Грузии.
Относительно предполагаемых преступлений, которые будут рассмотрены в рамках расследования, важно отметить, что в зависимости от доказательств, которые будут получены, как Прокурор я смогу предъявить обвинения в любых преступлениях, связанных с вооруженным конфликтом в Южной Осетии и близлежащих районах, вне зависимости от гражданства или принадлежности к какой-либо из сторон предполагаемых преступников.
Расследование будет продолжаться такой период времени, какой необходим для сбора необходимых доказательств, а также будет зависеть от наличия ресурсов, безопасности и сотрудничества.
В свое время я обращусь к Судьям с запросом выдать ордеры на арест или приказы о явке в отношении лиц, которые расценены как ответственные за предполагаемые преступления в силу доказательств, полученных в результате независимого расследования Суда. Иными словами, мы не начинаем расследование, подозревая каких-либо конкретных лиц. У нас нет списка подозреваемых или искомых лиц. Должно быть совершенно ясно, что подозреваемые будут выявлены только после завершения расследования, когда нами будет произведен сбор и анализ всех необходимых доказательств.
И наконец, Канцелярия Прокурора и МУС в целом рассчитывают на безоговорочное сотрудничество всех сторон конфликта. Залогом эффективного и продуктивного расследования является своевременное и последовательное сотрудничество всех сторон вне зависимости от их статуса. Это будет способствовать установлению истины и восстановлению справедливости в отношении потерпевших, испытавших глубокие страдания вследствие данного конфликта, вне зависимости от их гражданства и происхождения.
Благодарю Вас.
Источник: Канцелярия Прокурора | [email protected]