Situation in the State of Palestine: ICC Pre-Trial Chamber I rejects the State of Israel’s challenges to jurisdiction and issues warrants of arrest for Benjamin Netanyahu and Yoav Gallant
Today, on 21 November 2024, Pre-Trial Chamber I of the International Criminal Court (‘Court’), in its composition for the Situation in the State of Palestine, unanimously issued two decisions rejecting challenges by the State of Israel (‘Israel’) brought under articles 18 and 19 of the Rome Statute (the ‘Statute’). It also issued warrants of arrest for Mr Benjamin Netanyahu and Mr Yoav Gallant.
Decisions on requests by the State of Israel
The Chamber ruled on two requests submitted by the Israel on 26 September 2024. In the first request, Israel challenged the Court’s jurisdiction over the Situation in the State of Palestine in general, and over Israeli nationals more specifically, on the basis of article 19(2) of the Statute. In the second request, Israel requested that the Chamber order the Prosecution to provide a new notification of the initiation of an investigation to its authorities under article 18(1) of the Statute. Israel also requested the Chamber to halt any proceedings before the Court in the relevant situation, including the consideration of the applications for warrants of arrest for Mr Benjamin Netanyahu and Mr Yoav Gallant, submitted by the Prosecution on 20 May 2024.
As to the first challenge, the Chamber noted that the acceptance by Israel of the Court’s jurisdiction is not required, as the Court can exercise its jurisdiction on the basis of territorial jurisdiction of Palestine, as determined by Pre-Trial Chamber I in a previous composition. Furthermore, the Chamber considered that pursuant to article 19(1) of the Statute, States are not entitled to challenge the Court’s jurisdiction under article 19(2) prior to the issuance of a warrant of arrest. Thus Israel’s challenge is premature. This is without prejudice to any future possible challenges to the Court’s jurisdiction and/or admissibility of any particular case.
The Chamber also rejected Israel’s request under article 18(1) of the Statute. The Chamber recalled that the Prosecution notified Israel of the initiation of an investigation in 2021. At that time, despite a clarification request by the Prosecution, Israel elected not to pursue any request for deferral of the investigation. Further, the Chamber considered that the parameters of the investigation in the situation have remained the same and, as a consequence, no new notification to the State of Israel was required. In light of this, the judges found that there was no reason to halt the consideration of the applications for warrants of arrest.
Decision on Israel’s request for an order to the Prosecution to give an Article 18(1) notice
Warrants of arrest
The Chamber issued warrants of arrest for two individuals, Mr Benjamin Netanyahu and Mr Yoav Gallant, for crimes against humanity and war crimes committed from at least 8 October 2023 until at least 20 May 2024, the day the Prosecution filed the applications for warrants of arrest.
The arrest warrants are classified as ‘secret’, in order to protect witnesses and to safeguard the conduct of the investigations. However, the Chamber decided to release the information below since conduct similar to that addressed in the warrant of arrest appears to be ongoing. Moreover, the Chamber considers it to be in the interest of victims and their families that they are made aware of the warrants’ existence.
At the outset, the Chamber considered that the alleged conduct of Mr Netanyahu and Mr Gallant falls within the jurisdiction of the Court. The Chamber recalled that, in a previous composition, it already decided that the Court’s jurisdiction in the situation extended to Gaza and the West Bank, including East Jerusalem. Furthermore, the Chamber declined to use its discretionary proprio motu powers to determine the admissibility of the two cases at this stage. This is without prejudice to any determination as to the jurisdiction and admissibility of the cases at a later stage.
With regard to the crimes, the Chamber found reasonable grounds to believe that Mr Netanyahu, born on 21 October 1949, Prime Minister of Israel at the time of the relevant conduct, and Mr Gallant, born on 8 November 1958, Minister of Defence of Israel at the time of the alleged conduct, each bear criminal responsibility for the following crimes as co-perpetrators for committing the acts jointly with others: the war crime of starvation as a method of warfare; and the crimes against humanity of murder, persecution, and other inhumane acts.
The Chamber also found reasonable grounds to believe that Mr Netanyahu and Mr Gallant each bear criminal responsibility as civilian superiors for the war crime of intentionally directing an attack against the civilian population.
Alleged crimes
The Chamber found reasonable grounds to believe that during the relevant time, international humanitarian law related to international armed conflict between Israel and Palestine applied. This is because they are two High Contracting Parties to the 1949 Geneva Conventions and because Israel occupies at least parts of Palestine. The Chamber also found that the law related to non-international armed conflict applied to the fighting between Israel and Hamas. The Chamber found that the alleged conduct of Mr Netanyahu and Mr Gallant concerned the activities of Israeli government bodies and the armed forces against the civilian population in Palestine, more specifically civilians in Gaza. It therefore concerned the relationship between two parties to an international armed conflict, as well as the relationship between an occupying power and the population in occupied territory. For these reasons, with regards to war crimes, the Chamber found it appropriate to issue the arrest warrants pursuant to the law of international armed conflict. The Chamber also found that the alleged crimes against humanity were part of a widespread and systematic attack against the civilian population of Gaza.
The Chamber considered that there are reasonable grounds to believe that both individuals intentionally and knowingly deprived the civilian population in Gaza of objects indispensable to their survival, including food, water, and medicine and medical supplies, as well as fuel and electricity, from at least 8 October 2023 to 20 May 2024. This finding is based on the role of Mr Netanyahu and Mr Gallant in impeding humanitarian aid in violation of international humanitarian law and their failure to facilitate relief by all means at its disposal. The Chamber found that their conduct led to the disruption of the ability of humanitarian organisations to provide food and other essential goods to the population in need in Gaza. The aforementioned restrictions together with cutting off electricity and reducing fuel supply also had a severe impact on the availability of water in Gaza and the ability of hospitals to provide medical care.
The Chamber also noted that decisions allowing or increasing humanitarian assistance into Gaza were often conditional. They were not made to fulfil Israel’s obligations under international humanitarian law or to ensure that the civilian population in Gaza would be adequately supplied with goods in need. In fact, they were a response to the pressure of the international community or requests by the United States of America. In any event, the increases in humanitarian assistance were not sufficient to improve the population’s access to essential goods.
Furthermore, the Chamber found reasonable grounds to believe that no clear military need or other justification under international humanitarian law could be identified for the restrictions placed on access for humanitarian relief operations. Despite warnings and appeals made by, inter alia, the UN Security Council, UN Secretary General, States, and governmental and civil society organisations about the humanitarian situation in Gaza, only minimal humanitarian assistance was authorised. In this regard, the Chamber considered the prolonged period of deprivation and Mr Netanyahu’s statement connecting the halt in the essential goods and humanitarian aid with the goals of war.
The Chamber therefore found reasonable grounds to believe that Mr Netanyahu and Mr Gallant bear criminal responsibility for the war crime of starvation as a method of warfare.
The Chamber found that there are reasonable grounds to believe that the lack of food, water, electricity and fuel, and specific medical supplies, created conditions of life calculated to bring about the destruction of part of the civilian population in Gaza, which resulted in the death of civilians, including children due to malnutrition and dehydration. On the basis of material presented by the Prosecution covering the period until 20 May 2024, the Chamber could not determine that all elements of the crime against humanity of extermination were met. However, the Chamber did find that there are reasonable grounds to believe that the crime against humanity of murder was committed in relation to these victims.
In addition, by intentionally limiting or preventing medical supplies and medicine from getting into Gaza, in particular anaesthetics and anaesthesia machines, the two individuals are also responsible for inflicting great suffering by means of inhumane acts on persons in need of treatment. Doctors were forced to operate on wounded persons and carry out amputations, including on children, without anaesthetics, and/or were forced to use inadequate and unsafe means to sedate patients, causing these persons extreme pain and suffering. This amounts to the crime against humanity of other inhumane acts.
The Chamber also found reasonable grounds to believe that the abovementioned conduct deprived a significant portion of the civilian population in Gaza of their fundamental rights, including the rights to life and health, and that the population was targeted based on political and/or national grounds. It therefore found that the crime against humanity of persecution was committed.
Finally, the Chamber assessed that there are reasonable grounds to believe that Mr Netanyahu and Mr Gallant bear criminal responsibility as civilian superiors for the war crime of intentionally directing attacks against the civilian population of Gaza. In this regard, the Chamber found that the material provided by the Prosecution only allowed it to make findings on two incidents that qualified as attacks that were intentionally directed against civilians. Reasonable grounds to believe exist that Mr Netanyahu and Mr Gallant, despite having measures available to them to prevent or repress the commission of crimes or ensure the submittal of the matter to the competent authorities, failed to do so.
Background
On 1 January 2015, The State of Palestine lodged a declaration under article 12(3) of the Rome Statute accepting jurisdiction of the Court since 13 June 2014.
On 2 January 2015, The State of Palestine acceded to the Rome Statute by depositing its instrument of accession with the UN Secretary-General. The Rome Statute entered into force for The State of Palestine on 1 April 2015.
On 22 May 2018, pursuant to articles 13(a) and 14 of the Rome Statute, The State of Palestine referred to the Prosecutor the Situation since 13 June 2014, with no end date.
On 3 March 2021, the Prosecutor announced the opening of the investigation into the Situation in the State of Palestine. This followed Pre-Trial Chamber I's decision on 5 February 2021 that the Court could exercise its criminal jurisdiction in the Situation and, by majority, that the territorial scope of this jurisdiction extends to Gaza and the West Bank, including East Jerusalem.
On 17 November 2023, the Office of the Prosecutor received a further referral of the Situation in the State of Palestine, from South Africa, Bangladesh, Bolivia, Comoros, and Djibouti, and on 18 January 2024, the Republic of Chile and the United Mexican State additionally submitted a referral to the Prosecutor with respect to the situation in The State of Palestine.
For further information, please contact Fadi El Abdallah, Spokesperson and Head of Public Affairs Unit, International Criminal Court, by telephone at: +31 (0)70 515-9152 or +31 (0)6 46448938 or by e-mail at: [email protected]
You can also follow the Court's activities on Twitter, Facebook, Tumblr, YouTube, Instagram and Flickr
أصدرت بتاريخ اليوم، 21 تشرين الثاني/نوفمبر 2024، الدائرة التمهيدية الأولى في المحكمة الجنائية الدولية (الـمُشار إليها فيما يلي بِـ ’’ المحكمة ‘‘)، بتركيبتها المعنية بالحالة في دولة فلسطين، بالإجماع قراريْن يقضيان برفض الطعنيْـن المقدميْـن من دولة إسرائيل (الـمُشار إليها فيما يلي بِـ ’’ إسرائيل ‘‘) بموجب المادتين 18 و19 من نظام روما الأساسي (الـمُشار إليه فيما يلي بِـ ’’ النظام الأساسي ‘‘). كما أصدرت أمريْن بالقبض على السيد بنيامين نتنياهو والسيد يوآف غالانت.
القراران المتعلقان بالطلبين المقدمين من دولة إسرائيل
قضت الدائرة اليوم في شأن طلبين مقدمين من إسرائيل بتاريخ 26 أيلول/سبتمبر 2024. وفي طلبها الأول، طعنت إسرائيل في اختصاص المحكمة على الحالة في دولة فلسطين عامةً واختصاصها على المواطنين الإسرائيليين خاصةً، على أساس المادة 19(2) من النظام الأساسي. وفي طلبها الثاني، اِلتمست إسرائيل من الدائرة أن تأمر الادعاء بإصدار إخطار جديد إلى السلطات الإسرائيلية ببدء تحقيق بموجب المادة 18(1) من النظام الأساسي. كما اِلتمست إسرائيل من الدائرة وقف أي إجراءات قضائية في تلك الحالة في المحكمة، بما في ذلك وقف النظر في الطلبين المقدمين من الادعاء في 20 أيار/مايو 2024 لاستصدار أمريْ قبض بحق السيد بنيامين نتنياهو والسيد يوآف غالانت.
وعن الطعن الأول، أشارت الدائرة إلى أنه ليس شرطاً أن تقبل إسرائيل باختصاص المحكمة، ذلك أنَّ المحكمة بوسعها ممارسة اختصاصها على أساس الاختصاص الإقليمي لفلسطين، كما حددته الدائرة التمهيدية الأولى بتركيبة سابقة من أعضائها. وإضافة إلى ذلك، اعتبرت الدائرة أن ليس من حق الدول، عملاً بالمادة 19(1) من النظام الأساسي، الطعن في اختصاص المحكمة بموجب المادة 19(2) قبل صدور أمر بالقبض. ولذلك، فإن الطعن المقدم من إسرائيل سابق لأوانه. ولا ينال هذا من أي طعون مستقبلية محتملة في اختصاص المحكمة أو مقبولية أي قضية.
القرار بشأن طعن إسرائيل في اختصاص المحكمة عملاً بالمادة 19(2) من نظام روما الأساسي
كما رفضت الدائرة الطلب المقدم من إسرائيل بموجب المادة 18(1) من النظام الأساسي. وذكَّرت الدائرة بأن الادعاء أبلغ إسرائيل ببدء تحقيق سنة 2021. وبالرغم من استيضاح وجهَّه الادعاء وقتها، ارتأت إسرائيل ألا تطلب أي إرجاء للتحقيق. وإضافة إلى ذلك، اعتبرت الدائرة أن نطاق التحقيق ظل نفسه في الحالة وأنه ليس مُشترَطاً بالتالي أن يُوجَّه إخطار جديد إلى دولة إسرائيل. وفي ضوء ذلك، توصل القضاة إلى أن ما من سبب لوقف النظر في الطلبين المقدمين لإصدار أمريْ القبض.
القرار بشأن طلب إسرائيل إصدار أمر إلى الادعاء بتوجيه إخطار وفقاً للمادة 18(1)
أمرا القبض
أصدرت الدائرة أمرين بالقبض على شخصين، ألا وهما السيد بنيامين نتنياهو والسيد يوآف غالانت، عن جرائم ضد الإنسانية وجرائم حرب ارتُكبت منذ 8 تشرين الأول/أكتوبر 2023، إن لم يكن من قبل ذلك التاريخ، إلى غاية 20 أيار/مايو 2024، إن لم يكن إلى ما بعد ذلك التاريخ، وهو التاريخ الذي أودع فيه الادعاء طلبي إصدار أمريْ القبض.
ويُصنَّف أمرا القبض ’’ سريَّيْـن ‘‘، حمايةً للشهود وضماناً لحسن سير التحقيقات. لكن الدائرة قررت نشر المعلومات التي سيأتي ذكرها أسفله نظراً لأن سلوكاً مشابهاً للسلوك الذي يتطرق إليه أمر القبض يبدو مستمراً في الوقوع. وعلاوة على ذلك، تعتبر الدائرة أن من مصلحة المجني عليهم وأسرهم أن يعرفوا بوجود أمري القبض.
واعتبرت الدائرة بدايةً أن السلوك المنسوب للسيد نتنياهو والسيد غالانت يدخل في اختصاص المحكمة. وذكَّرت الدائرة أنها قد سبق وقررت، بتركيبة سابقة من أعضائها، أن اختصاص المحكمة في الحالة شاملٌ لغزة والضفة الغربية، بما في ذلك القدس الشرقية. وإضافة إلى ذلك، امتنعت الدائرة عن إعمال سلطتها التقديرية للبت من تلقاء نفسها في مقبولية القضيتين في هذه المرحلة. ولا ينال هذا من أي بت في الاختصاص على القضيتين وفي مقبوليتهما في مرحلة لاحقة.
أما عن الجرائم، فقد توصلت الدائرة إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأن السيد نتنياهو، المولود في 21 تشرين الأول/أكتوبر 1949، رئيس وزراء إسرائيل وقت وقوع السلوك المعني، والسيد يوآف غالانت، المولود في 8 تشرين الثاني/نوفمبر 1958، وزير الدفاع الإسرائيلي وقت وقوع السلوك المدعى حدوثه، يتحمل كل منهما المسؤولية الجنائية عن الجرائم الآتي ذكرها كمشاركين لارتكابهم الأفعال بالاشتراك مع آخرين: جريمة الحرب المتمثلة في التجويع كأسلوب من أساليب الحرب؛ والجرائم ضد الإنسانية المتمثلة في القتل والاضطهاد والأفعال اللاإنسانية الأخرى.
كما توصلت الدائرة إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأن السيد نتنياهو والسيد غالانت يتحمل كل منهما مسؤولية جنائية بصفتهما رئيسيْـن مدنييْـن عن جريمة الحرب المتمثلة في تعمد توجيه هجوم ضد السكان المدنيين.
الجرائم المدعى وقوعها
توصلت الدائرة إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بانطباق القانون الدولي الإنساني على النزاع الدولي المسلح بين إسرائيل وفلسطين خلال الفترة المعنية. ويعود ذلك إلى كونهما طرفين ساميَيْـن متعاقديْن في اتفاقيات جنيف لسنة 1949 وإلى أن إسرائيل تحتل على الأقل أجزاءً من فلسطين. كما توصلت الدائرة إلى أن القانون المتعلق بالنزاع المسلح غير ذي الطابع الدولي انطبق على القتال بين إسرائيل وحماس. وتوصلت الدائرة إلى أن السلوك المزعوم للسيد نتنياهو والسيد غالانت تعلق بنشاطات أجهزة تابعة للحكومة الإسرائيلية والقوات المسلحة ضد السكان المدنيين في فلسطين، وتحديداً المدنيين في غزة. وتعلق الأمر بالتالي بالعلاقة بين طرفي نزاع مسلح دولي، وتعلق أيضاً بالعلاقة بين قوة محتلة وسكان في إقليم محتل. ولهذه الأسباب، توصلت الدائرة، بالنسبة لجرائم الحرب، إلى أنه من المناسب إصدار أمري القبض عملاً بقانون النزاعات المسلحة الدولية. كما توصلت الدائرة إلى أن الجرائم ضد الإنسانية المدعى وقوعها كانت جزءاً من هجوم منهجي وواسع النطاق ضد سكان غزة المدنيين.
واعتبرت الدائرة أن هناك أسبابا معقولة للاعتقاد بأن كلا الشخصين حَرَمَ السكان المدنيين في غزة، عن علم وقصد، من المواد التي لا غنى عنها لبقائهم، بما في ذلك الغذاء والماء والدواء والمواد الطبية، إضافة إلى الوقود والكهرباء، وذلك خلال الفترة الممتدة من 8 تشرين الأول/أكتوبر 2023، إن لم يكن من قبل ذلك التاريخ، إلى غاية 20 أيار/مايو 2024. ويستند التوصل إلى هذه الحيثية إلى دور السيد نتنياهو والسيد غالانت في عرقلة المساعدات الإنسانية، في انتهاكٍ للقانون الدولي الإنساني، وعدم تيسيرهما الغوث بكل ما أُوتيا من وسائل. وتوصلت الدائرة إلى أن سلوكهما أدى إلى تعطيل قدرة المؤسسات الإنسانية على توفير الغذاء وغيره من المواد الأساسية لسكان غزة المحتاجين إليها. إن القيود السالف ذكرها مضافةً إلى قطع الكهرباء وتقليص التزويد بالوقود كان لها أثر شديد على توفر الماء في غزة وعلى قدرة المستشفيات على توفير الرعاية الطبية.
كما أشارت الدائرة إلى أن القرارات التي سمحت بدخول المساعدات الإنسانية إلى غزة أو بزيادتها كانت غالباً مرهونة بشروط. ولم تُتَّخذ تلك القرارات حتى تفي إسرائيل بالتزاماتها بموجب القانون الدولي الإنساني أو لضمان تزويد السكان المدنيين في غزة على نحو مناسب بما يحتاجونه من سلع، بل كانت في الواقع استجابةً لضغوط من المجتمع الدولي أو لطلبات من الولايات المتحدة الأمريكية. وعلى أي حال، لم تكن زيادات المساعدات الإنسانية كافية لتحسين وصول السكان إلى المواد الأساسية.
وإضافة إلى ذلك، توصلت الدائرة إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأنه لم يتسنَّ تحديد حاجة عسكرية واضحة أو مبرر آخر بموجب القانون الدولي الإنساني للقيود المفروضة على النفاذ إلى عمليات الغوث الإنساني. وبالرغم من التحذيرات والدعوات الصادرة عن جهات من بينها مجلس الأمن التابع للأمم المتحدة والأمين العام للأمم المتحدة ودول ومنظمات حكومية ومنظمات مجتمع مدني حول الوضع الإنساني في غزة، لم يُسمح إلا بالنزر اليسير من المساعدات الإنسانية. وفي هذا الصدد، أخذت الدائرة في اعتبارها مدة الحرمان الطويلة وتصريح السيد نتنياهو الذي ربط توقف السلع الأساسية والمساعدات الإنسانية بأهداف الحرب.
وتوصلت الدائرة بالتالي إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأن السيد نتنياهو والسيد غالانت يتحملان مسؤولية جنائية عن جريمة الحرب المتمثلة في التجويع كأسلوب من أساليب الحرب.
كما توصلت الدائرة إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأن غياب الغذاء والماء والكهرباء والوقود ومواد طبية معينة أوجد أحوالاً معيشية بقصد إهلاك جزء من السكان المدنيين في غزة، وهو ما أدى إلى وفاة مدنيين، بينهم أطفال، بسبب سوء التغذية والتجفاف. وعلى أساس ما قدمه الادعاء من مواد شملت الفترة الممتدة إلى غاية 20 أيار/مايو 2024، لم تتمكن الدائرة من الوقوف على استيفاء جميع أركان الإبادة كجريمة ضد الإنسانية. لكنها توصلت إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأن الجريمة ضد الإنسانية المتمثلة في القتل ارتُكبت بالنسبة لهؤلاء المجني عليهم.
وإضافة إلى ذلك، فإن هذين الشخصين، من خلال تعمد الحد من دخول المواد الطبية والأدوية إلى غزة أو منع دخولها، خاصة منها مواد التخدير وأجهزة التخدير، مسؤولان أيضاً عن التسبب في معاناة كبيرة عبر أفعال لاإنسانية سُلِّطات على أشخاص محتاجين للعلاج. لقد اضطرَّ الأطباء إلى إجراء عمليات على جرحى وإلى بتر أطراف، بما في ذلك بالنسبة لأطفال، دون تخدير، واضطروا إلى استعمال وسائل غير مناسبة وغير آمنة لتهدئة المرضى، بما سبب لهم درجة قصوى من الألم والمعاناة. وهو ما يرقى إلى الجريمة ضد الإنسانية المتمثلة في الأفعال اللاإنسانية الأخرى.
كما توصلت الدائرة إلى وجود أسباب معقولة للاعتقاد بأن السلوك المذكور فيما تقدم حَرَمَ قسماً كبيراً من سكان غزة المدنيين من حقوقهم الأساسية، بما في ذلك الحق في الحياة والحق في الصحة، وأن السكان استُهدفوا لأسباب سياسية و/أو أسباب متعلقة بالانتماء الوطني. وتوصلت الدائرة بالتالي إلى أن الجريمة ضد الإنسانية المتمثلة في الاضطهاد قد ارتُكبت.
وختاماً، توصلت الدائرة في تقييمها إلى أن هناك أسباباً معقولة للاعتقاد بأن السيد نتنياهو والسيد غالانت يتحملان المسؤولية الجنائية كرئيسيْـن مدنييْـن عن جريمة الحرب المتمثلة في تعمد توجيه هجمات ضد سكان غزة المدنيين. وخلصت الدائرة في هذا الصدد إلى أن ما قدمه الادعاء من مواد لا يتيح لها التوصل إلى حيثيات إلا بالنسبة لواقعتين ترقيان إلى هجومين وُجِّها عمداً ضد مدنيين. وتوجد أسباب معقولة للاعتقاد بأن السيد نتنياهو والسيد غالانت لم يتخذا تدابير لمنع ارتكاب جرائم أو لقمع ارتكابها أو لإحالة الأمر إلى السلطات المختصة، مع أن مثل تلك التدابير كانت متاحة لهما.
تذكير بالإجراءات السابقة
في الأول من كانون الثاني/يناير 2015، أودعت دولة فلسطين إعلاناً وفقاً للمادة 12(3) من نظام روما الأساسي قبلت بموجبه اختصاص المحكمة الجنائية الدولية انطلاقاً من 13 حزيران/يونيو 2014.
وفي 2 كانون الثاني/يناير 2015، انضمت دولة فلسطين إلى نظام روما الأساسي بإيداعها صك انضمامها لدى الأمين العام للأمم المتحدة. ودخل نظام روما الأساسي حيز المفعول في دولة فلسطين منذ الأول من نيسان/أبريل 2015.
وفي 22 أيار/مايو 2018، وعملاً بالمادتين 13(أ) و14 من نظام روما الأساسي، أحالت دولة فلسطين إلى المدعي العام في المحكمة الحالة القائمة فيها منذ 13 حزيران/يونيو 2014، دون تحديد تاريخ انتهاء الفترة.
وفي 3 آذار/مارس 2021، أعلن المدعي العام فتح تحقيق في الحالة في دولة فلسطين. وكان ذلك في أعقاب قرار الدائرة التمهيدية الأولى في 5 شباط/فبراير 2021 أن بإمكان المحكمة ممارسة اختصاصها الجنائي على الحالة، والذي قضى بالأغلبية بأن النطاق الإقليمي لذلك الاختصاص شامل لغزة والضفة الغربية، بما في ذلك القدس الشرقية.
وفي 17 تشرين الثاني/نوفمبر 2023، تلقى مكتب المدعي العام إحالة إضافية للحالة في دولة فلسطين من جنوب أفريقيا، وبنغلاديش، وبوليفيا، وجزر القمر، وجيبوتي، ثم أودعت، إضافة إلى ذلك، جمهورية تشيلي والولايات المتحدة المكسيكية إحالة إلى المدعي العام تتعلق بالحالة في دولة فلسطين.
وللمزيد من المعلومات، يُرجى الاتصال بفادي العبد الله، المتحدث الرسمي للمحكمة الجنائية الدولية ورئيس وحدة الشؤون العامة فيها، على رقم الهاتف +31 (0)705159152 أو +31 (0)6 46448938 أو عبر البريد الإلكتروني [email protected].
كما يُمكنكم متبعة أنشطة المحكمة على منصات تويتر وفيسبوك وتمبلر ويوتيوب وانستغرام وفليكر
היום, ב-21 בנובמבר 2024, ערכאת קדם-משפט I של בית הדין הפלילי הבינלאומי ("בית הדין"), בהרכבה למצב במדינת פלסטין, פרסמה שתי החלטות שהתקבלו פה אחד, הדוחות ערעורים של מדינת ישראל ("ישראל") שהובאו תחת סעיפים 18 ו-19 לאמנת רומא ("האמנה"). כמו כן הוצאו צווי מעצר נגד מר בנימין נתניהו ומר יואב גלנט.
החלטות בקשר לבקשות של מדינת ישראל
הערכאה דנה בשתי בקשות שהגישה ישראל ב-26 בספטמבר 2024. בבקשה הראשונה ערערה ישראל על סמכות השיפוט של בית הדין על המצב במדינת פלסטין בכללותו, ועל אזרחים ישראלים בפרט, על בסיס סעיף 19(2) לאמנה. בבקשה השנייה ביקשה ישראל כי הערכאה תורה לתביעה למסור הודעה חדשה על פתיחה בחקירה לרשויותיה לפי סעיף 18(1) לאמנה. ישראל גם ביקשה מהערכאה לעצור כל הליך בפני בית הדין במצב הרלוונטי, לרבות הדיון בבקשות לצווי מעצר נגד מר בנימין נתניהו ומר יואב גלנט, שהוגשו על ידי התביעה ב-20 במאי 2024.
באשר לערעור הראשון, ציינה הערכאה כי אין צורך בקבלת סמכות השיפוט של בית הדין על ידי ישראל, שכן בית הדין יכול להפעיל את סמכותו על בסיס סמכות השיפוט הטריטוריאלית של פלסטין, כפי שנקבע על ידי ערכאת קדם-משפט I בהרכב קודם. יתר על כן, הערכאה סברה כי בהתאם לסעיף 19(1) לאמנה, מדינות אינן רשאיות לערער על סמכות השיפוט של בית הדין לפי סעיף 19(2) לפני מתן צו מעצר. לכן הערעור שהגישה ישראל מוקדם מדי. זאת, מבלי לפגוע בערעורים עתידיים אפשריים על סמכות השיפוט של בית הדין ו/או קבילות של מקרה מסוים.
החלטה בערעורה של ישראל על סמכות השיפוט של בית הדין בהתאם לסעיף 19(2) לאמנת רומא
הערכאה דחתה גם את בקשתה של ישראל לפי סעיף 18(1) לאמנה. הערכאה הזכירה כי התביעה הודיעה לישראל על פתיחה בחקירה ב-2021. באותה עת, למרות בקשת הבהרה של התביעה, בחרה ישראל שלא להגיש כל בקשה לדחיית החקירה. יתר על כן, הערכאה סברה כי הפרמטרים של החקירה במצב נותרו זהים וכתוצאה מכך לא נדרשה הודעה חדשה למדינת ישראל. לאור זאת, קבעו השופטים כי אין מקום לעצור את הדיון בבקשות לצווי מעצר.
החלטה בבקשת ישראל למתן צו לתביעה למתן הודעה לפי סעיף 18(1)
צווי מעצר
הערכאה הוציאה צווי מעצר לשני אנשים, מר בנימין נתניהו ומר יואב גלנט, בגין פשעים נגד האנושות ופשעי מלחמה שבוצעו לפחות מ-8 באוקטובר 2023 ועד לפחות 20 במאי 2024, היום שבו הגישה התביעה את הבקשות לצווי מעצר.
צווי המעצר מסווגים כ"סודיים", כדי להגן על עדים ולהבטיח את ניהול החקירות. עם זאת, הערכאה החליטה לפרסם את המידע שלהלן מאחר שנראה כי התנהלות דומה לזו המופיעה בצו המעצר נמשכת. יתר על כן, הערכאה סבורה כי האינטרס של הקורבנות ובני משפחותיהם הוא שהם יהיו מודעים לקיומם של הצווים.
בראשית הדברים סברה הערכאה כי התנהלותם הנטענת של מר נתניהו ומר גלנט מצויה בסמכותו של בית הדין. הערכאה הזכירה כי בהרכב קודם כבר החליטה כי סמכות השיפוט של בית הדין במצב משתרעת על עזה והגדה המערבית, כולל מזרח ירושלים. יתר על כן, הערכאה החליטה שלא להשתמש בסמכויות הנתונות לשיקול דעתה כדי לקבוע את קבילות שני המקרים בשלב זה. זאת, מבלי לפגוע בכל קביעה באשר לסמכות השיפוט ולקבילות התיקים בשלב מאוחר יותר.
באשר לפשעים, מצאה הערכאה יסוד סביר להאמין כי מר נתניהו, יליד 21 באוקטובר 1949, ראש ממשלת ישראל בעת ההתנהלות הרלוונטית, ומר גלנט, יליד 8 בנובמבר 1958, שר הביטחון בעת ההתנהגות לכאורה, נושאים כל אחד באחריות פלילית לפשעים הבאים כשותפים לביצוע המעשים במשותף עם אחרים: פשע המלחמה של הרעבה כשיטת לחימה; והפשעים נגד האנושות של רצח, רדיפה ומעשים לא אנושיים אחרים.
הערכאה גם מצאה יסוד סביר להאמין שמר נתניהו ומר גלנט נושאים כל אחד באחריות פלילית כממונים אזרחיים על פשע המלחמה של הכוונת התקפה מכוונת נגד אוכלוסייה אזרחית.
פשעים לכאורה
הערכאה מצאה יסוד סביר להאמין כי בתקופה הרלוונטית המשפט ההומניטארי הבינלאומי חל בהתייחסות לסכסוך הבינלאומי בין ישראל לפלסטין. זאת משום ששניהם צדדים חתומים לאמנות ג'נבה משנת 1949 ומשום שישראל כובשת לפחות חלקים מפלסטין. הערכאה מצאה גם כי החוק הנוגע לסכסוך שאינו בינלאומי חל על הלחימה בין ישראל לחמאס. הערכאה מצאה כי התנהלותם לכאורה של מר נתניהו ומר גלנט נגעה לפעילותם של גופי ממשלת ישראל והכוחות המזוינים שלה נגד האוכלוסייה האזרחית בפלסטין, וליתר דיוק אזרחים בעזה. לפיכך היא עסקה ביחסים בין שני צדדים לסכסוך בינלאומי, כמו גם ביחסים בין כוח כובש לבין האוכלוסייה בשטח כבוש. מסיבות אלה, בכל הנוגע לפשעי מלחמה, מצאה הערכאה לנכון להוציא את צווי המעצר בהתאם לדיני הסכסוך המזוין הבינלאומי. הערכאה מצאה גם כי הפשעים לכאורה נגד האנושות היו חלק מהתקפה נרחבת ושיטתית נגד האוכלוסייה האזרחית בעזה.
הערכאה סברה כי יש יסוד סביר להאמין כי השניים מנעו במכוון וביודעין מהאוכלוסייה האזרחית בעזה חפצים חיוניים להישרדותם, לרבות מזון, מים, תרופות ואספקה רפואית, וכן דלק וחשמל, בין ה-8 באוקטובר 2023 ל-20 במאי 2024 לפחות. קביעה זו מבוססת על תפקידם של מר נתניהו ומר גלנט במניעת סיוע הומניטרי תוך הפרה של המשפט ההומניטארי הבינלאומי ועל כישלונם לאפשר סיוע בכל האמצעים העומדים לרשותם. הערכאה מצאה כי התנהלותם הובילה לשיבוש יכולתם של ארגונים הומניטריים לספק מזון ומוצרים חיוניים אחרים לאוכלוסייה הנזקקת בעזה. להגבלות האמורות, יחד עם ניתוק החשמל וצמצום אספקת הדלק, נודעו גם השלכות חמורות על זמינות המים בעזה ועל יכולתם של בתי חולים להעניק טיפול רפואי.
עוד ציינה הערכאה כי החלטות המתירות או מגדילות את הכנסת הסיוע ההומניטרי לרצועה היו לעתים קרובות מותנות. הן לא נועדו למלא את חובותיה של ישראל על-פי המשפט ההומניטארי הבינלאומי או להבטיח אספקה נאותה של סחורות נזקקות לאוכלוסייה האזרחית ברצועת עזה. למעשה, הן היו תגובה ללחץ של הקהילה הבינלאומית או לבקשות שהתקבלו מארצות הברית של אמריקה. מכל מקום, הגידול בסיוע ההומניטארי לא הספיק כדי לשפר את גישתה של האוכלוסייה למוצרים חיוניים.
יתר על כן, מצאה הערכאה יסוד סביר להאמין כי לא ניתן לזהות כל צורך צבאי ברור או הצדקה אחרת על-פי המשפט ההומניטארי הבינלאומי להגבלות המוטלות על הגישה לפעולות סיוע הומניטארי. למרות אזהרות ופניות מצד, בין היתר, מועצת הביטחון של האו"ם, מזכ"ל האו"ם, מדינות, וארגוני ממשל וחברה אזרחית בנוגע למצב ההומניטארי ברצועה, אושר סיוע הומניטארי מינימלי בלבד. בהקשר זה התייחסה הערכאה לתקופת הקיפוח הממושכת ולהצהרתו של מר נתניהו הקושרת בין הפסקת העברת המוצרים החיוניים והסיוע ההומניטרי לבין מטרות המלחמה.
לפיכך מצאה הערכאה יסוד סביר להאמין שמר נתניהו ומר גלנט נושאים באחריות פלילית לפשע המלחמה של הרעבה כשיטת לחימה.
הערכאה מצאה כי יש יסוד סביר להאמין כי המחסור במזון, מים, חשמל ודלק, ואספקה רפואית ספציפית, יצר תנאי חיים שנוצרו באופן מחושב כדי להביא להשמדת חלק מהאוכלוסייה האזרחית בעזה, שהביאה למותם של אזרחים, כולל ילדים בשל תת-תזונה והתייבשות. על בסיס החומר שהציגה התביעה לתקופה שעד 20 במאי 2024, הערכאה לא יכלה לקבוע כי התקיימו כל רכיבי הפשע נגד האנושות של השמדה. עם זאת, הערכאה מצאה כי יש יסוד סביר להאמין כי הפשע נגד האנושות של רצח בוצע ביחס לקורבנות אלה.
בנוסף, בכך שהגבילו או מנעו במכוון הכנסת אספקה רפואית ותרופות לעזה, ובמיוחד מכונות הרדמה וחומרי הרדמה, אחראים השניים גם לגרימת סבל רב על ידי מעשים לא אנושיים כלפי בני אדם הזקוקים לטיפול. רופאים נאלצו לנתח פצועים ולבצע קטיעות, כולל לילדים, ללא הרדמה, ו/או נאלצו להשתמש באמצעים לא מספקים ולא בטיחותיים כדי להרדים חולים, תוך גרימת כאב וסבל קיצוניים לחולים אלה. דברים אלה משמעותם פשע נגד האנושות מסוג מעשים לא אנושיים אחרים.
הערכאה מצאה גם יסוד סביר להאמין כי ההתנהלות הנזכרת לעיל שללה מחלק ניכר מהאוכלוסייה האזרחית בעזה את זכויות היסוד שלהם, לרבות הזכות לחיים ולבריאות, וכי האוכלוסייה הותקפה על בסיס שיקולים פוליטיים ו/או לאומיים. לפיכך נמצא כי בוצע הפשע נגד האנושות מסוג רדיפה.
לבסוף, הערכאה העריכה כי יש יסוד סביר להאמין שמר נתניהו ומר גלנט נושאים באחריות פלילית כממונים אזרחיים על פשע המלחמה של הכוונה מכוונת של התקפות נגד האוכלוסייה האזרחית בעזה. בהקשר זה מצאה הערכאה כי החומר שסיפקה התביעה אפשר לה לקבוע שקיימים ממצאים רק לגבי שני אירועים שניתן להגדירם כהתקפות שכוונו במכוון נגד אזרחים. קיים יסוד סביר להאמין כי מר נתניהו ומר גלנט, על אף שהיו ברשותם אמצעים למנוע או לא לאפשר ביצוע פשעים או להבטיח את העברת העניין לרשויות המוסמכות, לא עשו כן.
רקע
ב-1 בינואר 2015 הגישה מדינת פלסטין הצהרה לפי סעיף 12(3) לאמנת רומא המקבלת את סמכות השיפוט של בית הדין מאז 13 ביוני 2014.
ב-2 בינואר 2015 הצטרפה מדינת פלסטין לאמנת רומא על ידי הפקדת מסמך ההצטרפות שלה בידי מזכ"ל האו"ם. אמנת רומא נכנסה לתוקף עבור מדינת פלסטין ב-1 באפריל 2015.
ב-22 במאי 2018, בהתאם לסעיפים 13(א) ו-14 לאמנת רומא, הפנתה מדינת פלסטין לתובעת את המצב מאז ה-13 ביוני 2014, ללא תאריך סיום.
ב-3 במרץ 2021 הודיעה התובעת על פתיחת חקירת המצב במדינת פלסטין. זאת בעקבות ההחלטה של ערכאת קדם-המשפט הראשונה ב־5 בפברואר 2021 כי בית הדין יכול להפעיל את סמכותו הפלילית במצב זה, וכי ההיקף הטריטוריאלי של סמכות שיפוט זו משתרע על עזה והגדה המערבית, לרבות ירושלים המזרחית.
ב-17 בנובמבר 2023 קיבל משרד התובע הפניה נוספת למצב במדינת פלסטין, מדרום אפריקה, בנגלדש, בוליביה, קומורו וג'יבוטי, וב-18 בינואר 2024 הגישו הרפובליקה של צ'ילה והמדינה המקסיקנית המאוחדת הפניה נוספת לתובע ביחס למצב במדינת פלסטין.
למידע נוסף, אנא צרו קשר עם פאדי אל עבדאללה, (Fadi El Abdallah), דובר וראש היחידה לענייני ציבור, בית הדין הפלילי הבינלאומי, בטלפון +31 (0)70 515-9152 או +31 (0)6 46448938
או בדוא"ל לכתובת: [email protected]
ניתן לעקוב אחר פעילות בית המשפט גם בטוויטר, פייסבוק, טאמבלר, יוטיוב, אינסטגרם ופליקר