Situation en République des Philippines : la Chambre d'appel de la CPI confirme l'autorisation de reprendre les enquêtes
Aujourd'hui, le 18 juillet 2023, la Chambre d'appel de la Cour pénale internationale (« CPI » ou « la Cour ») a rendu, en audience publique, son arrêt confirmant, à la majorité, la décision de la Chambre préliminaire I de la CPI autorisant le Procureur de la CPI à reprendre les enquêtes relatives à la situation en République des Philippines (les « Philippines »).
La majorité de la Chambre, composée du juge Piotr Hofmański, de la juge Luz del Carmen Ibáñez Carranza, et de la juge Solomy Balungi Bossa a rejeté le premier moyen d'appel des Philippines au titre duquel les Philippines soutenaient que la Cour ne pouvait exercer sa compétence sur la situation aux Philippines parce que les Philippines se sont retirées du Statut de Rome. La majorité a estimé que cette question n'avait pas été dûment soulevée devant la Chambre préliminaire et que la décision attaquée ne constituait pas une « décision portant sur la compétence ».
Le juge Marc Perrin de Brichambaut, juge président de la Chambre dans cet appel, et le juge Gocha Lordkipanidze ont joint une opinion dissidente dans laquelle ils considèrent que la Cour ne peut exercer sa compétence à l'égard de la situation aux Philippines puisque le retrait des Philippines du Statut est devenu effectif avant que le Procureur demande l'autorisation de commencer son enquête.
Les autres motifs d'appel n'ont été examinés que par la majorité. La majorité a estimé que les Philippines, en tant qu'État sollicitant le report des enquêtes et affirmant qu'il menait les enquêtes ou les poursuites pertinentes, avait le fardeau de la preuve.
La majorité a également conclu que les Philippines n'avaient pas démontré de cas dans lesquels la Chambre préliminaire aurait appliqué un seuil ou une norme de recevabilité erronés et que, compte tenu de sa conclusion sur l'inactivité des Philippines concernant les crimes pertinents, il était correct pour la Chambre de première instance de ne pas examiner la question de la volonté et de la capacité des Philippines à enquêter.
Contexte : Le 24 mai 2021, le Bureau du Procureur de la CPI a demandé à la Chambre préliminaire l'autorisation d'ouvrir une enquête sur les crimes relevant de la compétence de la Cour qui auraient été commis sur le territoire des Philippines entre le 1er novembre 2011 et le 16 mars 2019 dans le contexte de la campagne dite de « guerre contre la drogue » des Philippines. Le 14 juin 2021, la demande du Bureau du Procureur a été rendue publique. Le 15 septembre 2021, la Chambre préliminaire I a autorisé le Procureur à ouvrir cette enquête.
Le 18 novembre 2021, le Procureur de la CPI a informé la Chambre que la République des Philippines avait demandé, en vertu de l'article 18-2 du Statut de Rome, que l'enquête sur la situation aux Philippines soit reportée. Le 24 juin 2022, le Procureur de la CPI a demandé à la Chambre de reprendre l'enquête sur la situation aux Philippines conformément à l'article 18-2.
Le 26 janvier 2023, la Chambre préliminaire I a accordé la demande du Procureur de reprendre l'enquête sur la situation en République des Philippines. Après une analyse minutieuse des documents fournis par les Philippines, la Chambre n'est pas convaincue que les Philippines mènent des enquêtes pertinentes qui justifieraient un report des enquêtes de la Cour sur la base du principe de complémentarité.
Le 3 février 2023, le Gouvernement des Philippines a déposé son acte d'appel contre l'autorisation de la Chambre préliminaire I. Le 27 mars 2023, la Chambre d'appel a rejeté la demande de la République des Philippines aux fins d'effet suspensif de la décision de la Chambre préliminaire I.
La République des Philippines, État partie au Statut de Rome depuis le 1er novembre 2011, a déposé, le 17 mars 2018, la notification écrite de son retrait du Statut. Ce retrait a pris effet le 17 mars 2019.
Dissenting opinion of judge Perrin de Brichambaut and judge Lordkipanidze
Documents audiovisuels :
- YouTube (pour visionnage) : anglais ; français
- Vidéo (MPEG-4) pour téléchargement : anglais ; français
- Audio (MPEG-3) pour téléchargement : anglais ; français
Pour toute information complémentaire, veuillez contacter Fadi El Abdallah, Porte-parole et Chef de l'Unité des affaires publiques, Cour pénale internationale, au +31 (0)70 515-9152 ou +31 (0)6 46448938 ou à l'adresse [email protected]
Les activités de la CPI peuvent également être suivies sur Twitter, Facebook, YouTube, Instagram et Flickr
Ngayon, ika-18 ng Hulyo, 2023, ang Kamarang Apela ng Internasyonal na Korteng Pang-krimen, (“ICC” o “Korte”) ay nagpahayag, sa harap ng Huwes at publiko ng Korte, ng kanyang pasiya na nagkumpirma, galing sa mayoriya, tungkol sa desisyon ng Pre-Trial na Kamara ng ICC I (ICC Pre-Trial Chamber I) na ibinigay ang kapahintulutan para sa Tagapag-usig ng ICC na ipagpatuloy ang mga imbestigasyon tungkol sa kalagayan ng Republika ng Pilipinas (ang “Pilipinas”).
Ang Mayoriya, binubuo nina Huwes (Judge) Piotr Hofmański, Huwes (Judge) Luz del Carmen Ibáñez Carranza, Huwes (Judge) Solomy Balungi Bossa ay pinagwalang-halaga ang unang batayan ng apela ng Pilipinas na kung saan ay pinanindigan ng Pilipinas na hindi magagamit ng Korte ang kanyang hurisdiksyon para sa kalagayan ng Pilipinas dahil umurong ang Pilipinas galing sa Batas ng Roma (Rome Statute). Ikinonsidera ng Mayoriya na ang suliraning ito ay hindi binigyan ng maayos na kahalagahan sa harap ng Pre-Trial na Kamara (Pre-Trial Chamber) at ang Tinutulan na Pasiya ay hindi bumuo ng “pasiya ng kinilalang hurisdiksyon”.
Si Huwes (Judge) Marc Perrin de Brichambaut, ang Pinuno ng Kamara sa apelang ito, si Huwes (Judge) Gocha Lordkipanidze ay dumagdag ng pagsalungat na opinyon na kung saan ay ikinonsidera nila na hindi magagamit ng Korte ang kanyang hurisdiksyon sa kinikilalang kalagayan ng Pilipinas dahil ang pag-urong ng Pilipinas galing sa Batas (Statute) ay nagkaroon ng bisa bago hiningi ng Tagapag-usig ang kapahintulutan para magsimula ng kanyang imbestigasyon.
Ang mga natitirang mga batayan ng apela ay ikinonsidera lamang ng Mayoriya. Nakita ng Mayoriya na ang Pilipinas bilang isang Estado (State) na hinangad ang pagpapaliban at nagpahayag ng katiyakan na gagawin niya ang makabuluhang mga imbestigasyon o mga prosekusyon pasan ang kabigatan ng ebidensya.
Nakita din ng Mayoriya na hindi nagtagumpay ang Pilipinas para maipakita ang mga kaso na kung saan gumamit umano ang Pre-Trial na Kamara (Pre-Trial Chamber) ng maling panimulang pagsasang-ayon o basihan at na, batay ng kanyang konklusyon tungkol sa kawalang-galaw ng Pilipinas kaugnay sa makabuluhang mga krimen, tama ang Pre-Trial na Kamara (Pre-Trial Chamber) na hindi bigyan ng konsiderasyon ang isyu ng Pilipinas tungkol sa kagustuhan at kakayahan na mag-imbestiga.
Sanligan: Noong ika-24 ng Mayo, 2021, hiniling ng Tanggapan ng Tagapag-usig ng ICC (ICC office of the Prosecutor) ang kapahintulutan galing sa Pre-Trial na Kamara (Pre-Trial Chamber) na magsimula ng imbestigasyon tungkol sa mga krimen na umano’y ginawa sa territoryo ng Pilipinas sa pagitan ng ika-1 ng Nobyembre, 2011 at ika-16 ng Marso, 2019 tungkol sa “giyera laban sa mga druga” (war on drugs) na kampanya ng Gobyerno ng Pilipinas. Noong ika-14 ng Hunyo, 2021 ang Kahilingan ng OTP ay isinapubliko. Noong ika-15 ng Setyembre, 2021, ang Pre-Trial na Kamara (Pre-Trial Chamber) ay nagbigay ng kapahintulutan para sa imbestigasyon.
Noong ika-18 Nobyembre, 2021, ang Tagapag-usig ng ICC (ICC Prosecutor) ay nagbigay ng impormasyon sa Kamara na ang Republika ng Pilipinas ay nakiusap, alinsunod sa Artikulo 18(2) ng Batas ng Roma (Rome Statute), na ipagpaliban ang imbestigasyon tungkol sa kalagayan ng Pilipinas. Noong ika-24 ng Hunyo, 2022, ang Tagapag-usig ng ICC (ICC Prosecutor) ay nakiusap sa Kamara na ipagpatuloy ang imbestigasyon tungkol sa kalagayan ng Pilipinas alinsunod sa artikulo 18(2).
Noong ika-26 ng Enero, 2023, inaprobahan ng ICC Pre-Trial na Kamara I (ICC Pre-Trial Chamber I) ang kahilingan ng Tagapag-usig na ipagpatuloy ang mga imbestigasyon tungkol sa Kalagayan ng Republika ng Pilipinas. Alinsunod sa masusing pagsusuri ng mga materyales na ibinigay ng Pilipinas, ang Pre-Trial na Kamara (Pre-trial Chamber) ay hindi kontento na ang Pilipinas ay gumawa ng makabuluhang mga imbestigasyon na magdulot ng pagpapaliban tungkol sa mga imbestigasyon ng Korte na ang binabasihan ay ang prinsipyo ng pakikipagtulungan (complementarity principle).
Noong ika-3 ng Pebrero, 2023, ang Gobyerno ng Pilipinas ay naghain ng kanyang Abiso ng Apela laban sa kapahintulutan ng ICC Pre-Trial na Kamara I (ICC Pre-Trial Chamber I). Noong ika-27 ng Marso, 2023, tinanggihan ng Apelang Kamara ang kahilingan ng Republika ng Pilipinas para sa pagkasuspindeng resulta tungkol sa pasiya galing ng ICC Pre-Trial na Kamara I (ICC Pre-Trial Chamber I).
Ang Pilipinas, Partidong Estado ng Batas ng Roma (Rome Statute) simula ng ika-1 ng Nobyembre 2011, nagbigay ng nakasulat na impormasyon tungkol sa pag-urong galing sa Batas (Statute) noong ika-17 ng Marso, 2018. Ang pag-urong ng Pilipinas galing sa Batas (Statute) ay nagkaroon ng bisa noong ika-17 ng Marso, 2019.
Dissenting opinion of judge Perrin de Brichambaut and judge Lordkipanidze
Mga Materyal na Audio-visual:
- YouTube (para sa panonood): Ingles; Pranses
- Video (MPEG-4) para sa panonood at pag-download: Ingles; Pranses
- Audio (MPEG-3) para i-download: Ingles; Pranses
Para sa karagdagang impormasyon, paki-kontak ni Fadi El Abdallah, ang Tagapagsalita (Spokesperson) at Pangulo ng Pang-publikong mga Suliraning Grupo (Head of Public Affairs Unit), Internasyonal na Korteng Pang-krimen (International Criminal Court), sa pamamagitan ng pagtawag sa numero ng telepono na: +31 (0)70 515-9152 o +31 (0)6 46448938 o paki e-mail sa: [email protected]
Puwede po ninyong susundan ang mga aktibidad ng Korte sa Twitter, Facebook, YouTube, Instagram and Flickr