Déclaration du Procureur de la Cour pénale internationale, Karim A. A. Khan QC, après avoir reçu l’autorisation des juges d’ouvrir une enquête dans le cadre de la situation en République des Philippines
Le 15 septembre 2021, la Chambre préliminaire I a autorisé mon Bureau à ouvrir une enquête sur la situation en République des Philippines.
Dans la requête qu'il a présentée le 24 mai 2021, le Bureau a demandé l'autorisation d'ouvrir une enquête sur les crimes relevant de la compétence de la Cour pénale internationale (la « Cour » ou la « CPI ») qui auraient été commis sur le territoire de la République des Philippines entre le 1er novembre 2011 et le 16 mars 2019 dans le contexte de la campagne dite de « guerre contre la drogue », ainsi que sur tout autre crime relevant de la compétence de la Cour ayant un lien suffisant avec les événements en cause. La Chambre a souligné « que, compte tenu des faits tels qu'ils se présentent au stade actuel et sous réserve de la conduite d'une enquête en bonne et due forme et d'une analyse plus poussée, la campagne dite de « guerre contre la drogue » ne peut en aucun cas être considérée comme une opération légitime des forces de l'ordre et les meurtres ne sont ni légitimes ni de simples débordements survenus dans le cadre d'une opération par ailleurs légitime. »
Dans leur décision, les juges de la Chambre préliminaire I sont convenus qu'il existait une base raisonnable permettant de croire que le crime contre l'humanité de meurtre semblait avoir été commis. À l'instar de mon Bureau dans sa requête, les juges ont également pris acte des signalements de tortures et d'actes inhumains, d'emprisonnements ou d'autres formes de privation grave de liberté, de disparitions forcées et de violences sexuelles. Les juges ont autorisé mon Bureau à enquêter sur ces crimes, pour autant qu'ils s'inscrivent dans les limites de l'enquête autorisée.
Bien que le retrait des Philippines du Statut de Rome ait pris effet le 17 mars 2019, les juges de la Chambre préliminaire ont confirmé la position défendue par le Bureau, à savoir que la Cour reste compétente pour connaître des crimes qui auraient été commis sur le territoire de ce pays alors qu'il était État partie au Statut de Rome, soit du 1er novembre 2011 au 16 mars 2019 inclus.
Dans le cadre de son enquête, le Bureau s'efforcera de découvrir la vérité et de veiller à ce que les responsables soient traduits en justice. Nous ciblerons nos efforts pour permettre le succès de l'enquête, en toute indépendance et en toute impartialité. Partant, notre objectif est que justice soit rendue aux victimes et aux communautés touchées, et pour ce faire, nous comptons sur le soutien et la coopération des États parties, de la société civile et d'autres partenaires.
Alors que nous entreprenons ce travail indispensable, je reste prêt à nouer un dialogue constructif avec les autorités du pays, conformément au principe de complémentarité consacré par le Statut et à nos obligations au regard de celui-ci. De même, j'étudierai avec intérêt les possibilités qui se présenteront afin d'élargir la mobilisation et de renforcer le dialogue entre mon Bureau et la région Asie-Pacifique.
Le Bureau du Procureur de la CPI mène des examens préliminaires, des enquêtes et des poursuites à propos du crime de génocide, des crimes contre l'humanité, des crimes de guerre et du crime d'agression, en toute impartialité et en toute indépendance. Depuis 2003, le Bureau enquête sur plusieurs situations relevant de la compétence de la CPI, notamment en Afghanistan (dans l'attente de l'autorisation judiciaire de reprise de l'enquête après la demande initiale de sursis à enquêter présentée au titre de l'article 18), au Bangladesh/Myanmar, au Burundi, en Côte d'Ivoire, au Darfour (Soudan), en Géorgie, au Kenya, en Libye, au Mali, en Ouganda, en République centrafricaine (deux situations distinctes), en République démocratique du Congo et en Palestine. Le Bureau conduit également des examens préliminaires à propos des situations en Bolivie, en Colombie, en Guinée, au Venezuela I et au Venezuela II et en a récemment achevé deux autres portant sur les situations au Nigéria et en Ukraine (dans l'attente de demandes d'autorisation d'ouvrir une enquête).
Noong 15 Setyembre 2021, ang Tanggapan ng Huwes Bago Magsimula ang Aktuwal na Paglilitis I – ay nagbigay ng kapangyarihan para sa aking Opisina na magsimula ng imbestigasyon tungkol sa Sitwasyon ng Republika ng Pilipinas.
Ang kahilingan ng aking Opisina noong 24 Mayo 2021, hinangád ng Piskal ang kapangyarihan para magsimula ng imbestigasyon na may kaugnayan sa mga krimen na saklaw ng hurisdiksyon ng Internasyonal na Korte para sa Krimen ("Korte" o ang "ICC") na umano'y ginawa sa teritoryo ng Pilipinas sa pagitan ng 1 Nobyembre 2011 at 16 Marso 2019 sa konteksto ng "Giyera laban sa mga Druga" na kampanya, at saka ang iba pang mga krimen na sumailalim ng saklaw ng hurisdiksyon ng Korte, na may sapat na kaugnayan sa mga pangyayaring ito. Binigyan-diin ng Tanggapan ng Huwes na "[Salinwika] batay sa mga katibayan na lumalabas sa kasulukuyang panahon at batay sa wastong imbestigasyon at pagpatuloy na pagsusuri, ang tinatawag na 'giyera laban sa mga druga' na kampanya ay hindi maisaalang-alang bilang isang alinsunod sa batas na pagpapatupad na pamamahala (operasyon), at ang mga patayan alinman sa legal o isa lamang kalabisan nang naiibang legal na pamamahala (operasyon)".
Sa kanilang disisyon, ang mga Huwes ng Tanggapan Bago Magsimula ang Aktuwal na Paglilitis I ay sumang-ayon na mayroong resonabling basihan para maniniwala na ang mga krimen laban sa pagpatay ng sangkatauhan ay nagiging malinaw na nagawa. Napansin din ng mga Huwes, dahil ang aking Opisina ay gumawa bilang pagsunod sa kanyang Kahilingan, ng mga ulat tungkol sa tortyur at hindi makataong kagagawan, pagbibilanggo o iba pang labis na pagtatanggal ng kalayaan, pagpapatupad ng paglalaho, at pangsekswal na karahasan. Ang mga Huwes ay nagbigay ng kapangyarihan sa aking Opisina para magsimula ng imbestigasyon tungkol sa ganyang mga krimen, hangga't ang mga iyan ay mananatiling sumailalim ng saklaw ng binigyang-kapangyariyan na imbestigasyon.
Samantalang ang pag-alis ng Pilipinas sa Kautusan ng Roma ay may-bisa noong 17 Marso 2019, kinukumpirma ng mga Huwes ng Tanggapan Bago Magsimula ang Aktuwal na Paglilitis ang kinatatayuan ng aking Opisina na mananatili ang hurisdisyon ng Korte na isaalang-alang ang umano'y mga krimen na nangyayari sa teritoryo ng Pilipinas samantalang ang iyan ay isang Estadong Partido, galing ng 1 Nobyembre 2011 hanggang at kasali ang 16 Marso 2019.
Hangarin ng aking imbestigasyon na ililitaw ang katotohanan at titiyakin ang kapanagutan, at itutuon namin ang aming pagpupunyagi para matitiyak ang matagumpay, malaya at walang pinapanigang imbestigasyon. Sa paggawa nito, layunin namin na mabigyan ng katarungan ang mga biktima at ang mga apektadong mga komunidad, at umaasa sa suporta at pakikipagtulungan ng mga Estadong Partido, mamamayan sa lipunan at iba pang mga kasosyo.
Sa pagsagawa namin ng kailanganing trabahong ito, mananatili Akong payag na konstruktibong nakikipag-ugnayan sa mga nasyonal na mga awtoridad alinsunod sa mga alituntunin ng pagkakasama-sama at sa aming mga obligasyon na sumailalim sa Kautusan. Hinahangad kong pareho na magsasaliksik ng mga pagkakataon para sa higit na pagkakasunduan at pagpapalitang-kuro sa pagitan ng aking Opisina at ng rehiyon ng Asya-Pasipiko.
Ang Tanggapan ng Piskal ng ICC ay namamahala ng malaya at walang-pinapanigang panimulang mga pagsusuri, mga imbestigasyon at mga prosekusyon laban sa maramihang pagpatay ng mga tao, mga krimen laban sa sangkatauhan, mga krimen ng giyera at krimen ng pananalakay. Simula noong 2003, ang Tanggapan ay namamahala na ng mga imbestigasyon sa maramihang mga sitwasyon na saklaw ng hurisdiksyon ng ICC, katulad ng Uganda; ang Demokratikong Republika ng Congo; Darfur, Sudan; ang Sentral Republika ng Africa (dalawang magkaibang mga sitwasyon); Kenya; Libya; Côte d'Ivoire; Mali; Georgia; Burundi; Bangladesh/Myanmar; Afghanistan (nabibitin na pagbigay ng hukumang kapangyarihan para magsimula muli ng imbestigasyon bilang pagsunod sa artikulo 18 ng kahilingan ng Pagpapatigil); Palestine; at ang Pilipinas. Ang Tanggapan ay namamahala sa kasalukuyan ng panimulang mga pagsusuri na may kaugnayan sa mga sitwasyon sa Bolivia; Guinea; Venezuela I at Venezuela II; at natapos ang kanyang panimulang pagsusuri tungkol sa mga sitwasyon ng Ukraine at Nigeria, na kung saan may mga kahilingan sa pagpapatigil para sa kahangaran na mabigyan ng kapangyarihan na magpapatuloy ng imbestigasyon.